Vrijdag visdag! Zijn jullie ook zo dol op af en toe een lekker visje? Maar hoe te combineren, dus welke groente bij welke vis? Groente met vis vormt meestal een lichte maaltijd, maar is toch erg rijk aan voedingsstoffen. Daarom past het naadloos in een keto of koolhydraatarme leefstijl. Wij (gemiddelde Nederlanders) blijken eigenlijk te weinig omega-3 vetzuur te eten. Eet dus eens wat vaker vis. Want vette vis bevat nu juist veel van die gezonde vetzuren! En wat de combinatie met groente betreft: eigenlijk passen de meeste groenten wel bij vis. Maar de ene combinatie smaakt net even wat beter dan de andere. Die ‘beste groenten’ voor veel gegeten vis hebben we voor je verzameld in de lijst hieronder. Maar eerst even een paar andere zaken rondom vis.
Waarom is vrijdag visdag?
Hoewel niet verplicht, eten vooral katholieken vaak op vrijdag vis. Heel vroeger was het in diverse religies een gewoonte om meerdere vastendagen in de week te hebben. De katholieke gelovige had op vrijdag een ‘dag van volledige onthouding’. Dat betekende dat het eten van luxe middelen zoals vlees van landdieren verboden was. Om toch voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen, at men dan groente met vis in plaats van vlees. Bovendien was vis toen nog goedkoper dan vlees en kon dat dus ook op vrijdag makkelijk worden gegeten. Vandaar dat vrijdag nu nog bekend staat als visdag.
Een gezond gewicht met vis
Vis is een van de meest eiwitrijke voedingsbronnen. Het eiwit van vis is bovendien makkelijk te verteren, omdat het geen collageen of elastine bevat. Eiwit bevat voor ons noodzakelijke aminozuren, helpt bloeddruk te verlagen en houdt de bloedvaten soepel. Inmiddels weten we dat ook een koolhydraatarm eetpatroon met relatief veel eiwit en vet, enorm helpt om een gezond gewicht te krijgen en te houden. Dat komt doordat eiwit goed verzadigt en je spierweefsel in stand houdt. Deze vissoorten bevatten relatief veel eiwit: kabeljauw, makreel, forel, tonijn, zalm, haring, krab, kreeft, sardines en garnalen. Relatief veel vet zit in makreel, zalm, haring, paling of sardines. En combineer je de groente met vis dan zit je helemaal gebakken!
Vis en nitraat, daar was iets mee…
Ik ben opgegroeid met het idee dat je vis beter niet met een nitraatrijke groente (zoals spinazie of sla) eet. Daarom wordt er bij vis 9 van de 10 keer worteltjes geserveerd. Worteltjes zijn namelijk nitraatarm. Echter, het eten van vis in combinatie met nitraatrijke groenten vormt helemaal geen gevaar voor de gezondheid. Dat is in 2014 gebleken uit onderzoek van de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA). Het is dus geen enkel probleem om vis met nitraatrijke groenten te combineren. Het maakt bovendien ook niet uit hoe vaak je per week nitraatrijke groente eet. Goed nieuws, dus eet je groente met vis!
Verse vis?
Om te weten of je echt goede verse vis koopt let je op de ogen, de huid en de geur van de vis. De ogen van goede verse vis zijn helder en doorzichtig, en staan een beetje bol. De huid glanst en is vochtig, en de kieuwen zijn rood. Behalve bij makreel, daar zijn de kieuwen bruin. Verse vis ruikt ziltig, maar stinkt zeker niet. Hoe ouder de vis, hoe meer de vis gaat stinken. Echter bij (verpakte) visfilet, zonder ogen en huid, is het wat lastiger te beoordelen of de vis nog wel vers is. De visfilet glanst in elk geval, is niet verkleurd en verliest bij zachtjes duwen geen vocht.
Verse of toch ontdooide vis?
Vis die bij ons in Nederland te koop wordt aangeboden als vers is lang niet altijd vlak daarvoor gevangen. De term vers is namelijk niet wettelijk vastgelegd. Dus vis die eerder bevroren is geweest, mag gewoon op een later tijdstip ontdooid zijn en als vers aan de consument verkocht worden. Op het etiket van de voorverpakte vis staat dan de term ‘ontdooid’.
Welke groente bij welke vis?
In de loop van duizenden jaren combineert de mens al groente met vis. Zo ontstonden ideale smaakcombinaties. Pas sinds ‘kort’ weten we door wetenschappelijk onderzoek preciezer welke groente bij welke vis past. Het is niet uitsluitend een kwestie van smaak. Het komt omdat die specifieke groente en die bepaalde vis één of meer aromatische componenten gemeen hebben. Mede op basis daarvan hebben we onderstaande lijst samengesteld, zodat je weet welke groente bij welke vis écht het allerlekkerst smaakt.
Ansjovis
Ansjovis wordt max. 3 jaar. Ansjovis wordt sterk gezouten in diverse keukens gebruikt, denk aan topping voor pizza’s en in pastasauzen. Die gepekelde ansjovis moet ruim een maand in het zout liggen voordat deze zijn smaak heeft gekregen. Dit wordt met name in Mediterrane landen gedaan. In Spanje wordt de ansjovis vaak eerst in azijn of citroensap gelegd. Na een nacht in het zuur, wordt er olijfolie, knoflook en peterselie over gedaan en vervolgens wordt de vis als tapas gegeten. Combineer ansjovis met asperge, bloemkool, broccoli, courgette, paprika, tomaten.
Forel
Forel (zee- en beekforel) wordt max. 38 jaar. Regenboogforel max. 11 jaar. Regenboogforel heeft een lekkere, vrij neutrale smaak. Forel is een wat vettere vis, die daardoor ook heel geschikt is om te roken. De vis heeft van nature een roze kleur, net als zalm, dat komt door het eten van garnaaltjes en kreeftjes. Combineer forel met asperge, citroen, paprika, prei, snijbonen, wortelen.
Gamba’s
Gamba’s of tijgergarnalen worden max. 2 jaar. Ze worden meestal bevroren verkocht, gepeld en gekookt, of ongepeld. Gamba’s en tijgergarnalen hebben een zoete smaak en kunnen koud worden gegeten, maar ze zijn ook uitermate geschikt om te koken, grillen, bakken, roerbakken of voor op de barbecue. Het verwarmen moet wel heel snel gebeuren, anders worden ze droog. Combineer gamba’s met artisjok, bloemkool, broccoli, courgette, champignons, knolselderij, komkommer, paksoi, paprika, tomaten, wortelen.
Haring
Haring wordt max. 22 jaar. Vooral de Hollandse Nieuwe (mei- en Maatjesharing – vanaf september), is befaamd om zijn volvette, zilte smaak en zachte structuur. Naast klassiek aan het staartje, kun je haring ook in stukjes en al dan niet voorzien van een broodje eten. Afhankelijk van je eigen voorkeur en locatie in Nederland, eet je haring met uitjes en augurkjes. Daarnaast kennen we ook nog de gerookte haring en rolmops. Combineer haring in een salade met rode biet, courgette, doperwten, sperziebonen, paksoi, tomaten.
Heilbot
Heilbot wordt max. 50 jaar. De vis wordt, omdat hij zo groot van formaat is, meestal in moten of filets verkocht. De vis is zeer smaakvol met stevig vlees en is vergelijkbaar met tarbot qua smaak. Heilbotsteaks zijn alleen aanzienlijk dikker en vleziger. Combineer heilbot met courgette, groene kool, komkommer, prei, doperwten, paksoi, tomaten.
Kabeljauw
Kabeljauw wordt max. 60 jaar. Het visvlees van de kabeljauw is stevig, maar laat toch makkelijk los als de vis gaar is. De smaak van kabeljauw is fijn en daardoor eindeloos te combineren. Kabeljauw kan worden gebakken, gegrild, gestoofd of gekookt. Combineer kabeljauw met aubergine, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, koolrabi, prei, schorseneren, shiitake, paksoi, pompoen, tomaten, witlof, wortelen.
Krab
Krab wordt max. 40 jaar. Krab wordt niet levend gekookt zoals kreeft. Gekookt krabvlees is in allerlei vormen te koop: vers, diepgevroren en in blik. De meeste delen van de krab kunnen gegeten worden, maar vaak worden alleen de scharen verkocht, die in sommige landen als een echte lekkernij worden beschouwd. Het vlees is mild, visachtig en heeft een typische zoetige smaak. Combineer krab met kool, knolselderij, prei, salade, spinazie, paksoi, tomaten, waterkers, rauwe witlof, wortel.
Kreeft
Kreeft wordt max. 50 jaar. Kreeft is zeer verfijnd van smaak, bezit een hoog vleespercentage en smaakt zoetig. Niet voor niets wordt kreeft veelvuldig gebruikt in de hoger geclassificeerde restaurants. Wordt levend gekookt of gaat op de barbecue. Combineer kreeft met asperges, andijvie, prei, salade, paksoi, tomaten, venkel.
Makreel
Makreel wordt max. 17 jaar. Makreel wordt veelal gerookt verkocht. Er zijn twee manieren van roken, die zorgen voor een eigen smaak: warm of koud gerookt. Door het hoge vetgehalte combineert makreel ook goed met iets zuurs: wijn, azijn, mierikswortel of mosterd. Verse makreel, dus niet gerookt, kun je krijgen bij de visspecialist. Het is echter niet lang houdbaar. Combineer makreel met aubergine, Romeinse sla, sperziebonen, spinazie, paksoi, tomaten, wortel.
Mosselen
Mosselen worden max. 15 jaar. Mosselen hebben een zilte, fris zoete smaak. Mosselen kunnen op veel manieren bereid worden. Al is de klassieke wijze van klaarmaken met witte wijn, prei, ui, wortel en selderij natuurlijk het bekendst. Er zijn ook liefhebbers van rauwe mossels, maar de meeste mensen eten ze toch het liefst gekookt of gebakken. Combineer mosselen met paksoi, prei, spinazie, tomaten, venkel, wortel.
Paling
Paling wordt max. 80 jaar. Paling is een vette vissoort en bevat gunstige, sterk onverzadigde vetten. Dit onverzadigde vet werkt cholesterolverlagend. Paling kan worden gerookt, gestoofd, gemarineerd en gebakken. In Vlaanderen is paling in ’t groen een delicatesse uit de Scheldestreek. Stukken paling gestoofd in een gehakte groene kruiden zoals salie, gembermunt, wilde marjolein en veldzuring. Combineer paling met champignons, prei, sperziebonen, schorseneren.
Sardine
Sardine wordt max. 15 jaar. In Nederland kennen we sardines vooral uit een blikje. Vakantiegangers kennen dit visje echter ook als vers geroosterd visje uit landen als Portugal en Spanje. Het vlees is stevig en mals, de kleur is blank. De smaak van sardine neigt naar haring. Verse sardines hebben een krachtige, kenmerkende smaak. Combineer sardines met aubergine, doperwten, koolrabi, rucola, sperziebonen.
Scampi
Scampi, Langoustine, Noorse kreeft het mannetje wordt max. 10 jaar en het vrouwtje 20. Langoustines worden beschouwd als een delicatesse. Het witte visvlees is sappig, lichtelijk zoet en mager. In de Zuid Europese en Aziatische landen wordt de kop van de langoustines als het lekkerste deel gezien. In andere landen wordt met name de staart gegeten, daar bevindt zich het meeste visvlees. Langoustines hebben van zichzelf al een zachte, zoete smaak. Ze hebben daardoor weinig extra’s nodig. Besprenkel ze met olijfolie en wat fijne kruiden en leg ze onder de grill, heerlijk! Combineer de scampi met prei, paksoi, tomaten, wortel.
Schol of pladijs
Schol of pladijs wordt max. 30 jaar. Schol is een van de belangrijkste vissoorten voor de Nederlandse visserij. De schol is familie van de tong, schar en de bot. Schol is een magere vissoort met een vrij neutrale smaak. Scholfilets zijn het lekkerst wanneer ze gepaneerd en gefrituurd worden. Hele schol kan het beste gegrild of gebakken worden. Combineer schol met aubergine, broccoli, doperwten, komkommer, tomaten, tuinkers.
Schelvis
Schelvis wordt max. 20 jaar. Qua smaak lijkt schelvis op kabeljauw. Kenners beweren zelfs dat schelvis met zijn zachte structuur nog lekkerder is. Het wordt in Engeland vooral verwerkt tot de beroemde ‘Fish & Chips’. Combineer schelvis met broccoli, doperwten, paksoi, pompoen, tomaten, venkel, witlof.
Tong/Sliptong
Tong/Sliptong wordt max. 20 jaar. Er wordt wel eens gedacht dat sliptong een andere soort is dan de gewone tong. Echter de populaire sliptongetjes zijn jonge tongen van de allerkleinste maat. Het visvlees van tong is stevig en de smaak is niet typisch vissig. Je hoeft niet bang te zijn dat je hem snel té ver gaart. Combineer tong met bloemkool, broccoli, champignons, doperwten, knolselderij, schorseneren, paksoi, paprika, pompoen, prei, sperziebonen, tomaten, venkel.
Tarbot
Tarbot wordt max. 30 jaar. Tarbot is grof van structuur, stevig en wit van kleur. Daardoor leent deze vis zich prima voor veel verschillende bereidingswijzen. Zo kan tarbot gestoofd, gebakken of gegrild worden. Combineer tarbot met asperges, bloemkool, broccoli, courgette, doperwten, knolselderij, komkommer, paksoi, paprika, prei, tomaten, witlof, wortelen.
Tonijn
Tonijn wordt max. 25 jaar. Er bestaat niet een soort tonijn, maar wel 20 verschillende soorten en in allerlei maten. Een verse tonijn is heerlijk om rauw te eten als sashimi of sushi. Houd je niet van rauw, dan kun je de vis ook heerlijk grillen of bakken. Echter let er wel op dat de vis niet compleet doorbakken is, kies daarom voor een flink dikke moot. Daarnaast is tonijn in blik ook een veel voorkomend product. Combineer tonijn met aubergine, artisjok, bieten, snijbonen, sperziebonen, paksoi, tomaten, wortelen.
Zalm
Zalm wordt max. 13 jaar. Over het algemeen is zalm afkomstig uit kwekerijen. Je kunt het koud en warm gerookt kopen, in blik, vers en diepvries. Het vlees van zalm is half zacht, vettig en zeer smaakvol. De kweekzalm heeft wel een wat hoger vetgehalte en een zoetere smaak dan de wilde zalm. Verse zalm is geschikt om te stoven, bakken of grillen. Combineer zalm met artisjok, bloemkool, broccoli, champignons, komkommer, knolselderij, paprika’s, prei, sperziebonen, spinazie, paksoi, tomaten, venkel, witlof, waterkers.
Zeeduivel
Zeeduivel wordt max. 24 jaar. Wat een schatje hè? Samen met de zeewolf is dit wel een van de lelijkste, maar ook een van de lekkerste vissoorten. Zeeduivel is de ideale vis voor wie niet van vis houdt. Op een dikke ruggengraat die door de hele ‘ham’ loopt na, is zeeduivel namelijk geheel graatloos! De vis heeft stevig vlees, met een zacht zoete smaak die meer aan kreeft doet denken dan aan vis. Door de stevigheid is deze vissoort perfect voor curries, op de barbecue of om te stoven. Combineer zeeduivel met artisjok, asperges, groene kool, prei, shiitake, paksoi, tomaten, witlof, wortelen, venkel.
Zeebaars
Zeebaars wordt max. 25 jaar. De zeebaars is een slimme vis, bij helder weer kan hij de vissersboten goed onderscheiden en wordt er aanmerkelijk minder gevangen. De smaak is zoetig en mild, met een fijne structuur met relatief weinig graten. Vermijd bij het koken liever het gebruik van krachtige aroma’s. Het vel is altijd lekker, laat dat dus aan de vis zitten. Combineer zeebaars met courgette, doperwten, knolselderij, prei, paksoi, tomaten, venkel, witlof, wortelen.
Zwaardvis
Zeebaars wordt max. 16 jaar. Zwaardvis staat hier niet zo vaak op de kaart. Vanwege z’n leuke snuit laten we ‘m toch als hekkensluiter toe in ons lijstje. De structuur van zwaardvis is stevig. De smaak is uniek en nog het meest te vergelijken met de smaak van kalfsvlees. Zwaardvis kan rauw, gebakken en gegrild gegeten worden. Rauw is de vis ook heerlijk als sashimi. Als moot van de grill is de zwaardvis ook erg smaakvol. Combineer zwaardvis met rode biet, paksoi, tomaten, courgette.
Zoek je andere vissoorten of nog veel meer leuke info? Kijk dan hier.
Zeeduivel is lekker met zeekraal of ezelsoren. De smaak is daar uitmuntend voor met een lekker vissausje en een tomatensalade
vind ik altijd wel lekker met vis, mmm