Schommelend gewicht?

Word jij ook een beetje chagrijnig van een schommelend gewicht? Dan moet je zeker doorlezen. We gaan het namelijk eens hebben over de weegschaal. Nou ja, niet over het ding op zich, maar over de relatie die je ermee hebt. Wat gebeurt er met je als je ziet dat de weegschaal ‘opeens’ meer kilo’s aangeeft? Baal je? Word je er zenuwachtig van? Of is het een reden om je koolhydraatarme eetpatroon weer los te laten? Laat je niet gek maken, want de meeste schommelingen kun je makkelijk herleiden en zullen zich snel weer stabiliseren. Lees onderstaande verklaringen maar eens door. Ze geven je hopelijk een steuntje in de rug, zorgen voor de nodige rust en helpen je om een ontspannen relatie met je weegschaal te onderhouden.

Afgevallen of niet?

Je bent begonnen met een gezondere leefstijl en in de eerste periode vliegen de kilo’s eraf. Dat werkt nog eens motiverend! Maar na een tijdje ga je op de weegschaal staan en *oeps* opeens weeg je 1 kilo meer! Maar dat is niet de bedoeling, HELP!  Sommige mensen zijn net struisvogels; ze worden daar zenuwachtig van en stoppen de weegschaal gelijk weg of gaan er maximaal 1 x per week op staan. Maar dat is natuurlijk niet echt een oplossing. Die weegschaal is maar een hulpmiddel. Wegkijken verandert niet wezenlijk iets aan de feiten. Iets meer kennis rondom normale oorzaken van een schommelend gewicht kunnen je wel helpen om meer ontspannen met wisselende waardes om te gaan.

Mijn eigen ervaring met een schommelend gewicht

Eerst even iets over mijn eigen ervaring. Ik weeg mijzelf al jarenlang vrijwel elke ochtend én elke avond. Inmiddels weet ik daardoor vrij precies wat allemaal van invloed is op mijn gewicht. En dat komt zeker niet altijd door te veel of fout eten. Ook al eet ik normaal, de weegschaal laat regelmatig 1 of 2 kilo meer of minder zien. Maar de tijd dat ik daarvan gelijk in de stress schoot is gelukkig voorbij. Zulke schommelingen in gewicht zijn echt heel normaal. Een stabiel gewicht is niet één vaststaand aantal kilo’s, maar beweegt zich altijd wel zo’n 1 à 2 kilo rond een bepaalde waarde. Dat is al heel geruststellend, of niet?

Ook afvallen gaat meestal schoksgewijs. Je valt wat af, je komt weer wat bij enzovoort. Afvallen gaat niet in één strakke lijn naar beneden, zeker niet bij vrouwen. Kijk eens naar onderstaande, meest simpele, oorzaken van een schommelend gewicht. 

Logische oorzaken van een schommelend gewicht

De weegschaal

Laten we simpel beginnen: de weegschaal zelf en de omgeving. Niet elke weegschaal weegt even secuur, dus zorg voor een goede weegschaal. Een weegschaal op een hoogpolig tapijt in een kurkdroge ruimte geeft een ander gewicht aan dan dezelfde weegschaal in een vochtige ruimte op een harde vloer. Weeg daarom altijd op dezelfde plaats en onder dezelfde omstandigheden, bij voorkeur op een vlakke, stabiele en harde ondergrond, dan weet je dat je schommelend gewicht niet daardoor komt.

Schoon aan de haak

Het is een enorme open deur, ik weet het. Je weegt jezelf ‘schoon aan de haak’, in je blootje dus, zonder oorbellen. Kleding en sieraden zijn van invloed.

Het tijdstip

Je kunt je op zich op alle tijdstippen van de dag wegen. Maar omdat je ’s avonds altijd zwaarder bent dan ’s morgens is het handiger om een vast tijdstip te nemen of in te calculeren dat dat gemakkelijk een kilo kan schelen.

Zout en koolhydraten

Zout en koolhydraten zijn van invloed op de waterhuishouding in je lichaam. Meer zout en meer suikers zorgen ook voor meer vocht in je lichaam. Vocht vasthouden heet met een mooi woord: waterretentie. Door minder zout en minder koolhydraatrijk te eten zul je snel zomaar een paar kilo minder op de weegschaal zien. Dat zijn ook die beginkilo’s die er zo heerlijk snel afvliegen! En helaas ook de reden dat er heel snel weer kilo’s bijkomen als je meer koolhydraten of erg zout eet (suikerrijk snoep, zoute snacks, teveel kaas).

Spieren

Mocht je meer zijn gaan bewegen of zijn gaan sporten om af te vallen, dan kan het heel frustrerend zijn dat de weegschaal meer kilo’s aangeeft. Maar dat is logisch verklaarbaar, spiermassa heeft nu eenmaal een hoger soortelijk gewicht dan vet. Sommige mensen wegen zich om die reden niet meer en zijn overgestapt op omvang meten met een centimeter. Buik, heupen, billen, benen en polsen blijken opeens toch slanker te zijn, terwijl de weegschaal hetzelfde (of meer) aangeeft.

Hormonen

Het is je vast weleens opgevallen dat vrouwen van boven de 50 meestal wat zwaarder zijn? Een van de oorzaken is een veranderende hormoonhuishouding. Hormonen, zoals insuline, leptine, ghreline, cortisol en oestrogeen hebben een behoorlijke invloed op je uiteindelijke gewicht. Die stoffen bepalen o.a. hoe je lichaam omgaat met verzadigingssignalen en vetopslag. Zoiets als stress (cortisol) of overgang en menstruatie (oestrogeen) zie je daarom terug op de weegschaal. Het voert te ver om hier alle details te bespreken. Het is wel duidelijk dat weinig stress, voldoende rust, slaap en beweging en gevarieerde (koolhydraatarme) voeding bijdraagt aan een gezonde hormoonhuishouding en aan een stabiel gewicht.

Medicatie

Het gewicht van gezonde mensen schommelt al, maar als je medicatie gebruikt dan kan dat nog eens extra van invloed zijn. Simpele middelen tegen hoofdpijn of maagzuur bijvoorbeeld laten extra schommelingen in gewicht zien. Wees er alert op en probeer zulke middelen te beperken.

Meer gegeten of alcohol gedronken

Uit eten geweest of toch koolhydraatrijk gegeten, of alcohol gedronken? Logisch dat je dat terugziet als je op de weegschaal gaat staan. Pak zo snel je kan de koolhydraatarme draad weer op, je zult zien dat het bijgekomen gewicht er ook heel snel weer af is! Maak in elk geval niet de denkfout dat het nu ‘toch al niet meer uitmaakt’.

Te weinig (vet) eten

Ook te weinig (of te vetarm) eten is funest. Je lichaam gaat in een super energiezuinige stand en zodra er weer meer aanbod van voedsel is, zal het die voeding onmiddellijk opslaan als vetreserve. En daar wilde je nu juist vanaf. Eet dus zeker niet te weinig en eet ook voldoende vet! Zorg ook voor voldoende variatie in je voeding, dat houdt je verbranding alert.

Regelmatige stoelgang

Als laatste is de stoelgang aan de beurt. Last but not least, want het belang van een regelmatige stoelgang wordt door veel mensen heel erg onderschat. Als je een gezond en stabiel gewicht wilt bereiken en houden, is een geregelde aanvoer van voedsel én een regelmatige afvoer  heel belangrijk. En wat de weegschaal betreft; ophoping van ontlasting zal ook van invloed zijn op wat de weegschaal laat zien op verschillende dagen. Zorg voor voldoende vezelrijke voeding (groente), drink en beweeg voldoende en help de natuur eventueel een handje door de inname van een natuurlijke middel, zoals psylliumvezels.

Met deze oorzaken van matige gewichtsverschillen in je achterhoofd mag je van ons op de weegschaal gaan staan zo vaak als je wilt. Schiet dan niet onmiddellijk in de stress van een kilootje meer of minder. Vooral doorgaan met je gezonde(re) leefstijl. Houd de grote lijn in de gaten. Kijk niet alleen naar die weegschaal en pak de centimeter er eens bij.

Verwachtingen

Welke verwachtingen heb je eigenlijk omtrent je gewicht? Ben je de 50 gepasseerd en wil je weer het gewicht van toen je 18 was? Is dat wel zo realistisch? Wil je veel kilo’s kwijt in heel korte tijd? Is dat wijs? Nee! Ga je over op een extreem soort dieet van alleen eieren, wekenlang soep of uitsluitend vlees? Zou dat echt gezond zijn denk je? Met zo’n ongezond crashdieet raak je misschien wel heel snel gewicht kwijt, maar op een erg ongezonde manier. Het zal je niet verbazen dat wij zulke methodes zeker niet aanbevelen. Waarom je lichaam zo geselen? Bovendien: zodra je stopt met dat ongezonde dieet vliegen de kilo’s weer terug en vaak met rente. 

Wees gewoon aardig voor jezelf en neem de tijd! Die kilo’s zijn er ook niet in een paar weken aan gekomen. Langzaam, stap voor stap gezondere gewoontes in je voedingspatroon aanbrengen. Door gewoon lekker te eten; bewuster, met verse en gevarieerde voeding kun je uitstekend en op een heel ontspannen manier kilo’s kwijtraken. Kilo’s die je langzaam kwijtraakt, die krijg je ook niet zomaar weer terug.  Echt duurzaam afvallen dus. Zo bereik ook jij een echt gezond gewicht en een ontspannen eetpatroon!

Neem kleine stapjes en gooi niet je héle leven van de ene op de andere dag om. Er zijn heel weinig mensen die dat gaan volhouden. Bespaar jezelf die frustratie van het falen. Het gaat erom dat je jezelf op de lange termijn traint in ander, gezonder eetgedrag. Stel kleine haalbare deeldoelen. Zo kom je op een heel relaxte manier bij je hoofddoel. Bovendien blijf je veel gemotiveerder om door te gaan. Verandering heeft tijd nodig, je doorloopt daarbij verschillende fases. Gun jezelf dat enorme cadeau en neem je tijd!

Lees ook wat we eerder schreven over motivatie.